KÖŞE YAZILARINA YORUMLAR NASIL YAZILMALIDIR?
Yorum kelimesinin genel manası, bir konuya açıklık getirme, zihinlerde oluşabilecek ve yan yollara sapma yönünde gelişebilecek bir yazının, uzmanları/ bilenleri tarafından açıklanarak, insanların zihinlerindeki soruların bir kısmının ya da tamamının kaldırılması için yazılan ve hedefe ulaşmada yardımcı olan yazılardır.
Yorumlar, yazılan yazıların doğruluğuna inanmış olmakla birlikte, noksanı bulunduğuna kanaat getirilerek; eklemelerle, yazının geliştirilmesine yardımcı olabilme amacı ile fikir ileri sürme olayıdır. Bu çerçevede diyebiliriz ki, yorumlar:
-Yazılmış olan yazılara katkı sağlamalı;
-Noksanlarını tamamlamalı;
-Yanlışları varsa düzeltmeli ve,
-Konudan sapmaları varsa, konuyu rayına oturtmalıdır.
Köşe yazılarına yorumların da, köşe yazıları gibi, KÖŞE YAZILARI GENEL KURALLARINA aykırı olmaması gerekir:
Köşe yazılarına yorumlar, genel ahlak kurallarına aykırı olamaz.
Köşe yazılarına yorumlar, genel hukuk kurallarına aykırı olamaz.
Köşe yazılarına yorumlar, kamu vicdanına (maşeri vicdana) aykırı olamaz.
Köşe yazılarına yorumlar, örf ve âdetlere aykırı olamaz.
Köşe yazılarına yorumlar, insani kanaatlere aykırı olamaz.
Köşe yazılarına yorumlar, insan hak ve özgürlüklerine aykırı olamaz.
Köşe yazılarına yorumlar, siyasi kanaatler içerebilir; ancak, yine de, genel ahlak kurallarına aykırı olamaz.
Köşe yazılarına yorumlar, siyasi kanaatler içerebilir; ancak, yine de, genel hukuk kurallarına aykırı olamaz.
Köşe yazılarına yorumlar, siyasi kanaatler içerebilir; ancak, yine de, kamu vicdanına (maşeri vicdana) aykırı olamaz.
Köşe yazılarına yorumlar, siyasi kanaatler içerebilir; ancak, yine de, örf ve âdetlere aykırı olamaz.
Köşe yazılarına yorumlar, siyasi kanaatler içerebilir; ancak, yine de, insani kanaatlere aykırı olamaz.
Köşe yazılarına yorumlar, siyasi kanaatler içerebilir; ancak, yine de, insan hak ve özgürlüklerini kısıtlayıcı duygu ve düşünceleri taşıyamaz.
Köşe yazılarına yorumlar, ideolojik duygu ve düşünceleri taşıyabilir; ancak, yine de, genel ahlak kurallarına aykırı olamaz.
Köşe yazılarına yorumlar, ideolojik duygu ve düşünceleri taşıyabilir; ancak, yine de, genel hukuk kurallarına aykırı olamaz.
Köşe yazılarına yorumlar, ideolojik duygu ve düşünceleri taşıyabilir; ancak, yine de, kamu vicdanına (maşeri vicdana) aykırı olamaz.
Köşe yazılarına yorumlar, ideolojik duygu ve düşünceleri taşıyabilir; ancak, yine de, örf ve âdetlere aykırı olamaz.
Köşe yazıları yorumlar, ideolojik duygu ve düşünceleri taşıyabilir; ancak, yine de, insani kanaatlere aykırı olamaz.
Köşe yazılarına yorumlar, ideolojik duygu ve düşünceleri taşıyabilir; ancak, yine de, insan hak ve özgürlüklerini kısıtlayıcı duygu ve düşünceleri taşıyamaz.
Yorumları bu kurallar çerçevesinde yaptığınız takdirde, hiç kimseyi kırmadan, dökmeden, üzmeden yorum yapmış olursunuz.
Bir hususun bilinmesinde fayda vardır. Yorum yapmak bir kabiliyet işi, bilgi işi, kültür işi, eğitim ve sonuçta da bir tecrübe işidir. Yorumların yapılması esnasında, insanların birçoğu, o an aklına geliveren hususları, çalakalem yazıvermektedirler. Son günlerde yazılan yorumlarda, bilerek ya da bilmeden, moda haline getirilmeye çalışılan, sesli harflerin kullanılmaması gibi bir yanlış gelişme de gözlenmektedir. Bir kısım insanlarımız da, furya halinde edebi kaideleri bir kenara bırakmakta; genel ahlak kurallarını hiçe saymakta; yalnızca yazmış olmak için, bir cümle, hatta bir iki kelime ile, yorum yaptıkları zannına kapılmaktadırlar. İnternetin hızla sosyal hayatımıza girmesinden bu yana, insanların canları sıkıldıkça, sitelere girip yorum yazar olmaları, gündemden düşmemektedir. Yorum yazarken tek kelime ile yazılan yoruma bakınız. Tek kelime ile yorum bitiriliyor: “Güzeldi”
Bu çerçevede, sayın okuyucular, bir tek kelime ya da bir tek cümle yorum mudur? Hayır. Tek kelime yazıp; “yorum yaptım” diyemezsiniz. Yazılan tek kelime tasdiktir ya da itirazdır. İsmini nasıl koyarsanız koyunuz; yazılan yazının okunup anlaşılması sonucu, tasdik ettiğiniz hususlar var ise, neden tasdik ettiğinizin açıklayıcı bilgilerini yorumunuzda belirtmeniz gerekmektedir. Bu şekli ile okuyanların tasdik sebeplerini anlamalarına yardımcı olursunuz. İtirazınız var ise, o zaman da, neden itiraz ettiğinizin sebeplerini açıklayıcı bilgilerle etraflıca yazmanız gerekmektedir. Aksi takdirde yorum kirliliğine yol açarsınız. Bilhassa, köşe yazılarına yorum yazanların yorumlarını okuduğunuzda, yapılan itirazın veya tasdikin sebebini açıkça anlayamıyorsunuz. Öyle yorumlarla karşılaşıyorsunuz ki, sayfalar dolusu yazıyı okuyorsunuz, dişe dokunur tek cümle bulamıyorsunuz. Yorum böyle mi olmalıdır? Hayır! Yorum böyle olmamalıdır. Yazısına yorum yazılan kimse, geri dönüp yazısına yapılmış olan yorumlara baktığında:
"Yorumda yazılanlar çerçevesinde, ileri sürdüğüm konuda hata ettiğimi anladım." ya da:
“Doğru bu şekilde bir yazı yazmamam gerekirdi” diyebilmelidir. Bir başka yazar da, yazısına yazılan yorumlara baktığında:
“Eyvah! Hakikaten ben bu yazdığım yazıya verilen yorum şekli ile yazmadığım için, yazımı noksan bırakmışım” sözü ile, yorumların doğruluğunu tasdik edebilme büyüklüğünü gösterebilmelidir. Bir başka deyişle, yorum yazana, sonraki günlerde yazdığı köşe yazılarında, mevcut yanlışı düzelttiği için/ yazısında yarım kalan konuyu tamamladığı için/ yazdıklarını kuvvetlendirici delilleri yorumunda verdiği için, yorum yazana teşekkür edebilmelidir.
Yorumlar, her kim olursa olsun, can sıkıntısından dolayı yazılması gereken yazılarmış hissini vermemelidir. Zira yazılan yorumlardan, okuyucularımızın, her yönü ile faydalanmaları, bilgilerine bilgi katmaları, söz konusu olması gereken yazılar olarak düşünülmelidir. Aksi takdirde, "laf olsun zaman dolsun" anlayışı ile yazılan yazılar, kim tarafından yazılırsa yazılsın, boş sözler olarak değerlendirilmeye mahkumdurlar. Bu yorumları okuyanların zamanlarını çaldığı için, bu tür yorumları yazanların, bir noktada, okuyucuları lüzumsuz yere meşgul etmeleri sebebi ile, açık bir suçluluk duygusu içerisine girmeleri gerekir. Bu sözüm, yazdığı yorumların insanları lüzumsuz yere meşgul ettiklerini, düşünebilme kapasitesi olanlar içindir.
Herhangi bir konuyu seçiniz ve yorumlara açık gazete, dergi ya da sitelere girerek yorumları okuyunuz. İnsanları o konularda, bir tek kelime yazamaz hale getirdiklerini göreceksiniz. O kadar sıradan, o kadar lüzumsuz, o kadar yazım kurallarından uzak yorumlar yazılmaktadır ki, insan bir müddet sonra geriye dönüp baktığında, ipe sapa gelmez, her türlü ahlak kurallarından uzak, kural tanımaz insanların yazdıkları yorumlarla dolmuş sütunlarla karşı karşıya kalmaktadır. Bu tür yorumların yapıldığı sitelere aklı başında insanların ziyaretleri/ yorum yazmalarını düşünmek(şahsen kanaatimdir), abesle iştigal olur. Bu sebeple de tüm sitelerin, yorumları, sağlam kaideler silsilesi çerçevesinde yayımlamaları daha doğru olur. Bazılarının “o zaman hür irade kalır mı” diye sorduklarını hissediyorum. Elbette hür irade kalmaz. Ancak bu hür irade, kendini bilmezlik etmediği takdirde, saygı görür, kabul görür, kesintiye uğramaz, uğratılmaz. Kaidelere uygun yorumlara kimse bir şey demez, diyemez.
Lüzumsuz yazılan yorumların işgal ettikleri sütunların, ne kadar fazla olduğu tahayyüllerimizin/ hayal etme kapasitemizin ötesindedir. Zamanınızı boşa harcamak durumunda kaldığınızı hissettiğiniz, yorumlarla vaktinizi öldürdüğünüzü anladığınız anda, lüzumsuz yorumları okumaktan derhal vazgeçiverirsiniz. Bazı konularda, yazılan yazıların/ yazılanlara gönderilen yorumların, belli bir eğitimi gerektirdiği durumlarda, gelen yazıları ve yorumları da zevkle ve elden bırakmamacasına okur, sonunu almaya çalışırsınız. Vaktin nasıl geçtiğini anlayamazsınız. Sonuçta, neden bitti diye üzülürsünüz. Yazılan ilme, irfana dayalı yazı ve yorumlarla, daha fazlasını okuma ihtiyacını duyarsınız.
Buradan anlaşılan odur ki, yazılan yorumlar bir ölçüde:
1-) İnsanlara bir şeyler verebilmeli, zihni kapasitelerinin gelişmesine yardımcı olabilmelidir.
2-) Yazdığınız yorumların, yorumlarınızı okuyanlara, objektif ölçüler çerçevesinde, faydası dokunabilmelidir.
3-) İnsanların zamanlarını boşa harcatmadan vakitlerini geçirtebilmelidir.
4-) Köşe yazılarında bulunduğuna inanılan yanlışlara yorumlarla dikkat çekilebilmelidir.
5-) Yazılanlara katkı sağlamaya yönelik yorumlar yapılabilmelidir.
Özetle:
1-) Yorumlar bilgilendiricidir.
2-) Yorumlar katkı sağlayıcıdır.
3-) Yorumlar noksanları tamamlayıcıdır.
4-) Yorumlar fazlaları kaldırıcıdır.
5-) Yorumlar yanlışları gidericidir.
Bu şekli ile düşünüldüğünde yorumlar, köşe yazılarında bulunduğuna inanılan yanlışların düzeltilmesi ya da zihinlere takılan soru işaretlerinin kalmaması için, açıklama getirilmesi sebebiyle yazılmış olmakla, okuyanlara çok büyük faydalar sağlayacaktır.
Saygılarımla… 06.05.2008
ETİKETLER: Yorumlarda lüzumsuz bilgiler, Yorum yazma kuralları, Lüzumsuz yorumların mesuliyeti, Düzgün yorumların faydaları, Faydalı yorumlar, Zararlı yorumlar, Yorumlarda görülen eğitimsizlik görüntüleri, Yorumlarda görülen yanlışlar, Boş adam görüntüsü veren yorumlar.
